AZKEN ALBISTEAK.
ETXERAT. Espainiako Espetxe Zuzendaritzak ohar bidez jakinarazi duenez, bi euskal preso politiko lekualdatzeko agindua eman du. Marta Igarriz hernaniarra Castelloko espetxetik (550 km) Logroñoko espetxera lekualdatzeko agindua eman du zuzendaritza horrek, eta Kepa Arronategi gernikarra, Almeriako (1.000) espetxetik, Zuerako (Zaragoza) espetxera lekualdatzeko agindua. Honen aurrean zera adierazi nahi du Etxerat elkarteak:
Euskal preso politikoen senide eta gertukoek, euskal gizartearen gehiengo baten bezala, euskal preso guztien hurbilketa itxaroten gaude eta horrekin batera, gaixo larri eta sendaezinak dituzten presoen askatasuna.
Beti izan dira euskal presoak, bai Logroñoko espetxean (preso bat gaur egun), zein Zueran (9 euskal preso gaur egun), azken 30 urtetan haiei aplikatu zaien dispertsioaren politikaren baitan. Beraz, behin Logroño eta Zuerako espetxeetara bi lekualdaketa hauen berri izan ondoren, eta bi preso hauek zoritxarrez Euskal Herrira ez dituztela ekarriko jakin ondoren, esan behar dugu arrazoi bakar bat ez dagoela euskal presoak Zaballako espetxera ez hurbiltzeko.
Gure senide presoen eta gure eskubideak errespeta ditzaten exigitzen dugu berriro ere. Espainiako Gobernuak euskal presoak gerturatzeko konpromisoak hartu eta aurrera eramaten ez baldin baditu, presoen senide eta gertukoak, hau da, 4.000-tik gora euskal herritarrek, gure bizitza, segurtasuna, osasuna eta ekonomia kolokan jartzera behartuak jaraituko dugu.
ETXERAT. Euskal preso politikoen hurbilketaren harira azken hilabeteetan izandako espekulazioen baitan, Etxerat Elkartearen egoera, posizioa eta irakurketa plazaratzeko ezinbestekotasuna ikusten dugu ikasturte berri honen hasieran.
-
Espetxe politikari dagokionez eta zehazki, presoen urrunketaren bukaerari dagokionez, ez dago inongo aurrerapausorik Espainiar Gobernuaren aldetik.
-
Duela urte bat Salbuespeneko neurria den urrunketak presoen senideengan eragiten duen zama arintzeko Frantziar Gobernuak konpromiso bat hartu zuen eta konpromiso aurrera eramaten ari den bitartean, duela 29 urte martxan jarritako urrunketa bere horretan mantentzen du Espainiar Gobernuak.
-
Udako balantzea: Bisitak egitera zihoazela, euskal preso politikoen 5 senide eta gertukoek bi kotxe istripu jasan dituzte. Algecirasera dijoan euskal presoen senideen autobusa harrikatu dute. Bertan 11 lagun zihoazen, Algecirasetik Puerto eta Sevillarako norabidean beste senide batzuk jasotzera zihoanean erasotua izan zen. Ohitura denez, ixiltasun mediatiko eta politikoa etorri ziren. Ez dituzte presoak hurbildu, urrunago dauden espetxeetara eraman dituzte.
-
Urrunketaz mintzatzen danean, ezin dugu soilik ulertu 270 euskal preso politikoei eragiten duen neurriaz, baizik eta preso ororen gertukoengan eragina duen neurri batetaz hitz egiten ari gara; 4.000tik gora euskal herritarrek haien bizitza, segurtasuna, osasuna eta ekonomia kolokan jartzera behartuak izaten dira. Salbuespeneko espetxe politikaren ondorioz, minutu gutxi batzuk konpartitzeko milaka kilometro egitera behartuta daude senide eta lagunak. Espetxean dituzten senideen aurka presioa eraiteko tresna bezala erabiltzen dituzte euren gertukoenak. 16 hildako eragin dituen eta gu guztiok biktima potentzialak bihurtu gaituen epaiketa eta epailerik gabeko inposatutako kondenaz ari gara.
-
Kea saldu du Espainiar Gobernuak. Euskal gizartearen itxaropenarekin jolastu du, behingoz sufrimenduaren agertokia atzean uzteko itxaropen horrekin hain justu, eta bereziki gure itxaropenekin jolastu du; berez gogorra den egoerari, ziurgabetasuna eta frustrazioa gehitu dizkio. Ardura ez da soilik berea, baina komeni da gogoratzea dispertsio politika martxan jarri zuen alderdi bera dagoela orain Espainiar Gobernuan.
-
Norberaren egoera aztertu gabe, euskal preso politiko guztiei aplikatu zitzaien urrunketa modu sistematiko eta unibertsalean. Zigorra haien etxetik gertu betetzea arau legala bezala jasotzen zuen garaiko espetxe legeriak, baina hala ere, 1989ko apirilean eta maiatzean, eta geroztik gaurko egunerarte, euskal preso politiko guztiak urrunduak izan ziren. 1996an Expetxe Araudia erreformatu zuten eta araua desagertu zen ordutik ematen den egoera legalari estaldura emanez.
-
Urrunketa ez da legezkoa, nahiz eta aplikatu ondoren estaldura legala eman zioten. Espainiar Gobernuaren estrategia izan daiteke urrunketa, baina inola ere Zuzenbideko Estatuaren estrategia.
-
Europa mailako zuzenbide estandarrekin ez dator bat urrunketa. Europear Kontseiluaren 17. Eta 24. espetxe arauak gogoratu nahi ditugu eta baita ere Nazio Batuen Asanblada Orokorraren 43/173 erresoluzioaren 20. printzipioa. Gainera, berezki aipatu nahi dugu 474 aldeko botoekin eta 143 kontrako bozka eta abstentzioekin duela ia urte bete, 2017ko urrian hain justu, Europako Parlamentuaren osoko bilkurak onartutako Bergeron Txostena. Presoen urrunketa guztiz gaitzesten du bere 29. puntuan, presoen senideen aurkako zigor gehitua dela argudiatuz. Gogoratu nahi dugu PSOEko europarlamentarien botoak Bergeron Txostenaren aldekoak izan zirela.
-
Senideengan zailtasunak eragiten dituztelako urrunketa bertan behera utzi behar dela esaten dute kasu onenean. Ez ditu zailtasunak eragiten, ezin dugu hain modu errazean urrunketaren ondorioak laburbildu; eutsiezinezko egoera eragiten du: sufrimendua eta heriotzak. Beste batzuen ustetan, urrunketaren amaiera amorrua, biktimismoa eta gorrotokoa ekiditeko asmoz proposatzen da. Eta hori onartezina da. Urrunketak biktimazioa eta orain gainera, berbiktimazioa eragiten du, baina inola ere ez biktimismoa.
-
30 urteren ondoren pairatutako heriotzek, zauriek, erasoek eta sufrimenduren ondoren, urgentziazko konponketa besterik ikusten den honetan, zuhurtzia eta pazientzia bakarrik eska dakigukete pentsatzen dute batzuek, baina ezin digute horrelakorik eskatu. Ez dakigu norekin eta zein helburuekin negoziatzen duen Espainiako Gobernuak ustezko hurbilketa, baina gogorazi nahi diogu gure segurtasuna, gure osasuna eta gure bizitzen inguruan negoziatzen ari direla. Ez dakigu norekin hitz egiten duen, baina gurekin EZ; ez dakigu norekin erabakitzen duen, baina alde batean uzten gaituzte gure bizitzen gaineko erabakiak hartu bitartean.
-
Ausardia eskatzen diogu Espainiako Gobernuari, ez soilik konpromisoak hartzeko garaian, horiek bete ahal izateko garaian ere bai. Euskal gizarteari, indar politiko zein sindikalei eta instituzioei, ahalegin berri bat eta bultzada bat egiteko esfortzua eskatzen diegu, inmobilismoaren hesia gainditzeko eta erresoluzioa lortzeko bidean egin beharreko esfortzua.
-
Helburu honekin, datorren urriaren 20an “Orain Presoak!” izeneko dinamikak deituriko manifestazioan parte hartzeko deia zabaldu nahi dugu. Salbuespeneko espetxe politikarekin behingoz amaitzeko behin betiko aurrerapausoa lortzeko, ezinbestekoa izango da Donostiako kaleak betetzea. Egun horretan ez ditugu gure senide eta lagun prosoei bisitak egingo, eta Donostian izango gara, behingoz, presoen hurbilketa eta gaixo direnen askatasuna exijitzeko.
Etxean eta bizirik nahi ditugu!
Etxean eta bizirik egon nahi dugu!
ETXERAT. EHUko 2018-19 ikasturteari hasiera emateko ekitaldian, euskal preso politikoen senitartekoen, EHUko sindikatu, irakasle, AZP zein ikasleen ordezkaritza bildu gara, EHUko eta Eusko Jaurlaritzaren agintarieigure eskaera helarazteko: euskal presoek EHUn ikasteko eskubidea dute. Presoak Euskal Herriko seme-alabak dira eta hemengo ikastetxeetan, euskaraz, ikasi nahi dute; eskubide hori berma diezaieten galdegiten diegu EAEko agintari akademiko zein politikoei.
Laurogeiko hamarkadan hasi ziren euskal presoak EAEko unibertsitate publikoan ikasten; baina, 2003an kaleratu zituzten eta, horren ondorioz, Espainiako kartzeletan dauden presoek ezin dute EHUn ikasi.
Kartzela politikak euskal preso politikoak zigortzeko xedea du: urruntze, sakabanatze eta bakartze politikak, zigorren luzapena eta oinarrizko eskubideen urraketa. Ikasketak debekatzea testuinguru honetan kokatzen da. Eta presoak zigortzeaz gain, gu geu ere, senitartekook, zigortzen gaituzte.
Autonomia Erkidegoko Erakundeek eraso bidegabe horri erantzuteko ezintasuna agertu dute legediaren zein politikaren arloetatik; horrela, Madrilgo gobernuaren jokabide injustuari men eginez, presoek euskaraz eta Euskal Herriko unibertsitatean ikasteko eskubidea urratzen dute. Oinarrizko eskubideen urraketa bukatzeko garaia da.
Jaurlaritzako gobernukideei hezkuntza eskubidea gauza dezatela eskatzen diegu. 2004an onartu zen Unibertsitateko Legeak euskal herritar ororen ikasteko eskubidea jasotzen du, baita eskubidea gauzatzeko legeak behar duen garapena ere. Urteotan, Jaurlaritzako agintari politikoek ez dute legeak agintzen duena bete.
Orain arte, EHUk bere funtzio nagusiaren debekua onartu du, hots, Espainiako kartzeletan Euskal Herriko ikasle presoei irakasteko debekua; 2009an Espainiako Konstituzio Epaitegiak EHUri unibertsitate autonomia onartu zion arren.
Hori dela eta, EHUk bere jokabidea aldatzea ezinbestekoa da: Espainiako kartzeletan dauden presoen ikasteko eskubidearen aurka ari da jokatzen eta EHUn ikasi ahal izateko presoak epaitegietara jotzera behartzen ditu.
Izan ere, Gasteizko Gobernuak eta EHUk norabide biko jokabidea erabili dute: batetik, Madrilera begira egon dira, hitzarmena noiz lortu; baina, bestetik, eurei dagozkien ardurak eta zereginak ez dituzte bete.
Ordua da kartzela politika injustua gainditzeko eta hezkuntza eskubidearen urraketari amaiera emateko. Xede hori lortzeko beharrezkoak diren neurri politikoak eta akademikoak har ditzatela eskatzen diegu EHUri, Hezkuntza Sailari eta Eusko Jaurlaritzari.
Azken urteotan bezala, hezkuntza eskubidearen bi arlo nagusiri heltzeko eskaera egiten diegu:
-Espainiako kartzeletan dauden euskal presoek EHUn ikasteko eskubidea bermatzea, unibertsitate autonomia eta Unibertsitate Sistemaren Legea oinarritzat hartuta.
-Gaurko bazterkeria eta disfuntzioak gaindituz, Frantziako kartzeletan dauden presoei EHUn ikasteko baldintza egokiak eskaintzea, kalitateko hezkuntza eta doakotasuna bermatuz.
Hezkuntza eskubidea bermatzeko bide honetan, Eusko Jaurlaritzaren etaEHUren konpromiso sendoa ezinbestekotzat jotzen dugu.
Xede bikoitz horretan, eskerrak eman nahi dizkiegu bide luze honetan egunean-egunean gurekin lanean ibili diren euskal sindikatuen ordezkariei eta EHUko irakasle, AZP eta ikasleei; eurei esker, euren lan isilari esker, gauzatzen baita, gauzatzen den heinean, presoen ikasteko aukera.
Ikasketa Batzordea
ETXERAT
ETXERAT. Iñigo Gulina euskal preso politikoa aske geratu da ia urte bat preso egon ondoren. Preso burlatarra Alemaniatik estraditatu zuten joan zen abenduan eta Jaen II-ko espetxean zegoen. Ongi etorri Iñigo! Bat gutxiago!
ETXERAT. Izaskun Lesaka preso politiko burlatarra Fleury-Merogisetik Reauko espetxera (886 km) lekualdatu dute.
