AZKEN ALBISTEAK.
ETXERAT (2021-II-24). Iñaki Arakama Mendia preso politiko gasteiztarra Sevillako espetxetik (990 km) Zaballako espetxera hurbildu dute.
ETXERAT (2021-II-22). Espainiako espetxeek ia hilabete daramate blindatuta eta komunikazio eta lekualdatze guztiak bertan behera utzi dituzte. Espainiako beste 16 erakunderekin batera salatu dugun bezala, presoen eta haien ingurukoen eskubideen aurkako benetako erasoa suposatzen du honek.
Eskubide-urraketak, ordea, ez dira berriak, orain dela urtebete alarma-egoera ezarri zenetik urratzen dira presoen eskubideak; harrezkero, itxiera perimetralak egon dira, bertan behera utzi dira familiako komunikazioak eta bisitak mintzalekuan. Badira hilabete asko Frantzian eta Espainian preso dauden zuzeneko senideak ikusten ez dituzten adingabeak; etsi egin duten adineko senideak.
Estatuek espetxe barruan beste espetxe bat eraikitzea erabaki dute, espetxeak itxiz. Neurriz kanpokotzat jotzen dugu hori, kontuan hartuta barruko kutsadura-maila eta krisiari aurre egiteko modu hau tentsio handia sortzen duela; egoera ahal den neurrian arintzeko neurriak duela denbora asko hartu behar zituztenean.
Presoek arrisku-taldean daude eta oraindik ere ez dituzte ezarri haien osasuna ahalik eta gehien babesteko neurriak, hala nola, kalitatezko musukoak emanez; kopuru egokian, bai eta txertoa jartzeko orduan presoei ere lehentasuna emanez, funtzionarioei ematen zaien bezala. Estatu frantsesaren kasuan, premiazkoa da UVFak berriz irekitzea familia-bisitetarako, eta, espetxera iristean, senideentzat test azkar eta doakoak ere proposatzen ditugu.
Baina, batez ere, eskari hau azpimarratu nahi dugu, NBEk, OMEk eta Europako Kontseiluak gomendatu bezala, egoera asko hobetuko litzateke preso asko, osasunerako eta bizitzarako duten eskubideagatik, libre utziko balira:
• Estatu espainiarrean 60 euskal presok bete dute jada kondenaren laurdena.
• Gaixotasun larri eta sendaezinak dituzten 17 preso daude.
• 10 euskal presok 70 urte edo gehiago dituzte eta beste zortzi presok 65 urte baino gehiago.
• 53 preso espetxean daude duela 20 urtetik edo gehiagotik.
Eskubideen urraketa desblokeatzeko, espetxeetan espetxe gehiago eraikitzeari utzi eta presoen askatasuna eskatzeko, datorren ostiralean, hilaren azken ostiralean, EHko hiriburuetan, herrietan eta auzoetan mobilizatuko gara. Bertan parte hartzera animatzen zaituztegu.
Etxean eta bizirik nahi ditugu!
ETXERAT (2021-II-19). Osasun-larrialdiaren testuinguruan, Frantziako Estatuan preso dauden gure senideekin negatiboan ari dira eragiten, bai haien eskubideei, bai gure eskubide propioei, senideen eskubideei, alegia.
Ezaguna da gaur egun Frantziako espetxeetan dauden euskal preso gehienak Hego Euskal Herrikoak direla. Urrutiko espetxeetan (Paris, Rennes eta Roanne) dauden presoen kasuan, pandemiak are gehiago zaildu du senide eta gertukoek aurretik pairatzen zituzten zailtasunak. Izan ere, bisitak egin ditzaketen pertsonen kopurua murrizteak eta bisitakegiteko UVF ixteak areagotu egin du presoen inkomunikazioa. Adingabe, seme-alaba eta zuzeneko senide askok ezin dituzte beren zuzeneko senideak bisitatu.
Etxeratek eskubideen urraketa horiek salatzen ditu eta Horrez gain, senideek ezin dutela beren gain hartu Frantziako Estatuan bidaiatzeko eskatzen zaien PCR gastua azpimarratu nahi dugu. Senideei eta hurbilekoei doako proba azkarrak egitea proposatzen dugu, espetxeetara iristen direnean eta, bestetik, UVF izeneko etxetxoak berehala zabaltzea osasun-baldintza egokietan, preso eta senideen arteko egoteak lehenbailehen errekuperatzeko. Halaber, berretsi egiten dugu gaixotasun larriak dituzten presoak askatuak izan behar direla, hala nola Ibon Fernandez Iradi eta Jon Gurutz Maiza, eta 65 urtetik gorakoak, Jon Kepa Parot eta Jakes Esnal.
--------------------------
Joan den asteazkenean, otsailaren 17an, gutun bana bidali genien Eskubideen Defendatzaileari eta Frantziako espetxeetako kontrolatzaileari, euskal presoen senideentzako bisiten baldintzak hobetzeko interesa izan dezaten eta esku hartu ahal izan dezaten. Hona hemen gutuna:
Frantziako Eskubide Defendatzaileari zuzenduta;
Espetxe kontrolatzaileari zuzenduta:
Osasun publikoari eta gizarte-sektore guztiei larriki eragiten dien pandemia globalaren testuinguruan eta euskal presoen eskubideen alde lan egiten duen senitartekoen elkartea garen heinean, euskal presoen eskubideei, eta bide batez, gure eskubideei modu desegokian eragiten dieten hainbat arazo direla eta, zuen arreta erakarri nahiko genuke.
Frantziako espetxeetan dauden euskal preso gehienak, ondo dakizunez, Hego Euskal Herrikoak dira jatorriz, eta haien senideek eta lagunek astero abiatu behar dira haien ingurune naturaletik, bisitak egin eta familia-lotura mantendu ahal izateko. Bidai horiek, gehienetan zailtasun handiko bidaiak izateaz gain, senide horiek orain pandemiaren eraginez ezarritako neurriei aurre egin beharko diete.
Osasun-arrazoiengatik bisitak egin ditzaketen pertsonen kopuruaren murrizketak eta familia-bisitak egiten diren "etxetxoen" (UVF) itxiera, adingabeak diren seme-alaba eta zuzeneko senide askok ezin izan dituzte haien senide presoak bisitatu duela hilabete batzuetatik hona. Bestalde, Frantzian zehar ibili ahal izateko nahi eta nahi ez PCR froga negativo bat aurkeztu behar denez, euskal presoen familien gastu ekonomikoak nabarmen handituko ditu, berez handiak direnak.
Gogoeta hau kontuan hartzea eta senideen eta presoen egoera hobetzen laguntzea eskatzen dugu, besteak-beste, horrelako neurriak hartuz:
- PCR garestien ordez, test azkar eta doakoak egitea espetxeetara iristen direnean; gainera, horien indarraldia zaharkituta geratzen da 24 ordutik gorako bidaia behar duten bisiten kasuan.
- Familia-bisitak berreskuratu ahal izateko "etxetxoak" berehala berriro irekitzea, osasun-baldintza egokietan eta segurtasun-baldintzetan.
Eta euskal presoen eta haien senideen eskubideak errespetatzen diren testuinguru horretan bertan, gaixo larri dauden Ibon Fernandez de Iradi eta Jon Gurutz Maiza bezalako presoen eta 65 urtetik gorako Jon Kepa Parot eta Jakes Esnal bezalako presoen askatasuna lortzeko iniziatiba hartzea eskatzen dizuegu, pandemiaren testuinguru honetan OMEk edo Nazio Batuen Erakundeak gomendatzen duten bezala.
ETXERAT (2021-II-15). Oier Andueza Antxia preso politiko durangarra aske geratu da 20 urtez preso egon ondoren. Basauriko espetxetik atera da gaur. Ongi etorri Oier! Bat gutxiago!
ETXERAT (2021-II-12). Momentuko azterketa egiteko solasaldia izan dugu gaur hedabideekin, Hemen duzue partekatutako irakurketa.
- Urrunketaren pixkanakako amaiera. Datu eguneratuak
-Presoak Euskal Herri inguruan dauden espetxeetara lekualdatzen ari dira. Aldaketa ondo dago. Familiak hobeto daude, lasaitu bat da hain urrun joan behar ez izatea. Baina oraindik ez da 0 km. Horixe eskatzen dugu. Joan den urtarrilean, zirkulazio-istripu bat izan zen Soriako espetxean egindako bisita baten ondoren; 500 km izaten jarraitzen dute joan-etorrian.
-Algeciras, Badajoz, Cáceres, Ocaña eta Herrera de la Mancha bezalako espetxeak euskal presoz hustu dira.
-Sanchezen Gobernuarekin 119 preso lekualdatu dituzte. Oraingoz, beste 19 lekualdaketa iragarrita daude.
-Gaur egun 217 preso daude EPPK-n:
• 31 emakume / 186 gizon. 2 ume espetxean
• Bakarrik 26 daude Euskal Herriko espetxeetan / 164 Espainiako Estatuko espetxeetan / 28 preso Frantziako Estatuan.
• Euskal espetxeetan (0 km) dauden presoen portzentajea %14koa da.
• Espainian, presoen %42-a 200 eta 400 km artean dago, hau da, Euskal Herri inguruan dauden espetxeetan.
• Eta lehen aldiz, dispertsioa eta urrunketa hasi zirenetik, duela 30 urte baino gehiagotik hain zuzen ere, 400 km-tik gorako distantzian dauden Espainiako espetxeetako presoen ehunekoa %50 baino txikiagoa da; %44-a 400 km-ra edo urrunago dago.
• Euskal preso gehien dituzten espetxeak:
Logroño: 13
Burgos: 11
Zuera: 12 (+2)
El Dueso: 11 (+3)
Dueñas: 8 (+6)
-Gure senide preso gehienak ibilbide juridiko-penitentziario indibiduala egiten jarraitzen dute. Bakoitzak bere aldetik eta bakoitzaren bizipenetik eta esperientzia pertsonaletik erakusten du eragindako kaltearen aitorpena eta biktimekiko enpatia duela. Kasuren batean erantzukizun zibila ere ordaintzen ari da.
- Legeak ez hau eskatzen bigarren gradura pasatzeko, ezta euskal espetxeetara eramateko ere (hirugarren gradura pasatzeko baldintza da), eta hala ere, presoak horretan ari dira; hau ekarpen positiboa dela uste dugu. Etxeratek positiboki baloratzen du
- Eta sortu den lobbiaren presioak eta eraginak kezkatu egiten gaitu (biktima-elkarteren bat, epaileak, sektore politiko eta mediatikoak), prozesu hau geldiarazi nahi baitu, euskal gizartearen gehiengo zabalaren nahiaren eta hau guztiarekin amaitzeko akordio politiko, sindikal eta instituzional zabalen aurrean.
2.Covid
-Alarma-egoerak eta perimetro-itxiturek senitartekoen eta hurbilekoen komunikazioei eta bisitei eustea galarazi dute. Badira hilabete asko haien senide presoak ikusten ez dituzten adin txikikoak; itxaropena galdu duen adineko jendea.
-Gaur egun, duela bi astetik, bertan behera utzi dira komunikazio eta lekualdatze guztiak.
- Azken batean, estatuek espetxeak ixtea erabaki dute.
-Estatu frantsesean, Paris inguruko espetxeak hain urrun egoteak dakarren zailtasunaz gain, familia-bisitak egiteko UVFen itxierak gehitu behar dira; adin txikiko askok ez dituzte ikusten senide presoak duela hilabete batzuetatik, eta badaude adin nagusiko pertsonak itxaropen guztia galdu dutenak. Bidaietarako PCR probak egin beharra ez da ekonomikoki bideragarria senideentzat.
- Estatu espainiarrean, Espetxe-Erakundeak espetxearen barruan espetxea egitea erabaki du. Gehiegizkoa da erabat ixtea, neurri hori ez baitator bat barneko kutsadura-maila ez oso handiarekin, eta, gainera, tentsioa gehitzen du. Presoak arrisku-taldean daude, eta, beraz, neurri batzuk hartu beharko dira, hala nola, maskarak eta beste osasun-elementu batzuk ematea, txertaketan lehentasuna presoek izatea, funtzionarioek bezala.
Egoera arinduko luke, legezko parametroetan, presoak askatzeko neurriak aplikatzea.
- Estatu espainiarrean 60 euskal presok bete dute jada kondenaren laurdena.
- Gaixotasun larriak dituzten 17 preso daude.
- Hamar presok 70 urte edo gehiago dituzte, eta beste zortzi presok 65 urte edo gehiago dituzte.
- 53 preso 20 urte edo gehiago daramatzate espetxean.
Datu garrantzitsuekin amaitzeko…
- 78 preso daude EEn 1.graduan (horietatik 34 100.2 artikuluarekin).
- 100 preso 2.graduan (horietatik 3 100.2rekin).
- 11 preso 3.graduan (horietako 5 espetxe arinduan).
Soto del Realen hiru preso daude isolatuta.
3. Akordioak
Euskaldunan eta Nafarroako Parlamentuan berriki hartutako akordioen ondoren, azken asteetan mozioak onartu dira Lasarte-Oriako, Tolosako eta Soraluzeko udaletan. Mozio horien bidez, espetxeetara egindako joan-etorrietan hildako 16 pertsonen familiei eragindako sufrimendua onartzen da.
Mozioak EAJ, EH Bildu, PSE eta Ahal-Dugu/IU-en akordio politikoaren ondorio dira, eta sindikatu guztiek bat egin dute. Albiste bikaina da.
Etxeraten ustez, garrantzi handiko ekimena da eta bereziki azpimarragarria iruditzen zaigu adierazpen honen laugarren puntua, hitzez hitz honela dioena: “… beste neurri batzuekin batera, presoen afera arrazoizko epe batean konpontzea, legeria arrunta eta espetxe-politika normalizatua soilik aplikatuz, ekarpen garrantzitsua litzateke bizikidetza demokratikoa eraikitzeko”.
Puntu hau balioan jarri nahi dugu, espetxe-lege arrunterako ibilbide hori erraztu egin behar delako, espetxe-politika gizatiartzen lagunduko duen bidea eta presorik gabeko gizartera hurbilduko gaituena, non sufrimendu guztiak aitortzen diren elkarbizitzarako ekarpen erabakigarri gisa.
